📋 Εισαγωγή
Το πραγματικό κακό δεν είναι ο κόσμος γύρω μας, αλλά οι κοινωνικοί θεσμοί και συνθήκες που καλύπτουν τα φυσικά δεδομένα, ξεκινώντας από την οικογένεια και καταλήγοντας στο χρήμα, τη θρησκεία και το κράτος. Το “Αναρχικός Τραπεζίτης” του Fernando Pessoa είναι ένα διήγημα που ανατρέπει την έννοια της καπιταλιστικής κοινωνίας και εξετάζει πώς ένας πλούσιος τραπεζίτης μπορεί να είναι ταυτόχρονα και αναρχικός.
Πλοκή και Βασικές Ιδέες του Διηγήματος
Το έργο του Pessoa είναι στην ουσία ένας διάλογος ανάμεσα σε έναν τραπεζίτη και έναν συνομιλητή, στο πλαίσιο του οποίου ο τραπεζίτης προσπαθεί να εξηγήσει λογικά και με χιούμορ πώς μπορεί να συνυπάρξουν οι αντιφάσεις της προσωπικότητάς του: ένας πλούσιος τραπεζίτης και ταυτόχρονα αναρχικός.
Ο τραπεζίτης αναφέρει ότι κανένα τυχερό δεν είχε από κούνια, ούτε κοινωνική θέση ή γνωριμίες, αλλά μόνο καθαρό μυαλό και ισχυρή θέληση. Σε αυτή την πρόταση, ο Pessoa αναδεικνύει την αξία της προσωπικής προσπάθειας και του ατομικού αγώνα για να επιβληθεί κανείς σε έναν κόσμο γεμάτο κοινωνικές ανισότητες.
Αναρχισμός: Αντίσταση στους Κοινωνικούς Θεσμούς και την Καταπίεση
Ο τραπεζίτης στον διάλογο αποσαφηνίζει τι σημαίνει να είσαι αναρχικός. Για εκείνον, ο αναρχισμός σημαίνει αντίσταση στις αδικίες που προκύπτουν από το γεγονός ότι οι άνθρωποι γεννιούνται κοινωνικά ανίσοι. Αποδέχεται ότι η φύση μπορεί να δημιουργήσει ανισότητες που δεν μπορείς να καταργήσεις, αλλά πιστεύει πως οι κοινωνικές ανισότητες, όπως αυτές που προκύπτουν από το χρήμα, το κράτος και τη θρησκεία, μπορούν να καταπολεμηθούν.
Ο Αναρχισμός ως Ελευθερία και Αντίσταση στην Κοινωνική Ανισότητα
Ο τραπεζίτης αναφέρει ότι η ελευθερία είναι το βασικό ζητούμενο για έναν αναρχικό. Η ελευθερία για τον εαυτό του και για τους άλλους, η αποδέσμευση από τους κοινωνικούς θεσμούς που επιβάλλουν περιορισμούς, είναι η κορυφαία επιδίωξη. Επίσης, υπογραμμίζει τη σημαντικότητα να αγωνιστείς για την ελευθερία με τις δικές σου δυνάμεις και όχι να περιμένεις την εξωτερική βοήθεια.
Χρήμα και Εξουσία: Η Αντίσταση στους Κοινωνικούς Θεσμούς
Το χρήμα αναφέρεται ως ο μεγαλύτερος κοινωνικός θεσμός της εποχής μας. Ο τραπεζίτης αναρωτιέται πώς μπορεί να νικήσει την εξουσία του χρήματος. Η πρώτη του σκέψη είναι να αποσυρθεί και να ζήσει στα βουνά, μακριά από τον πολιτισμό και την επιρροή του χρήματος. Ωστόσο, αναγνωρίζει πως αυτή η λύση δεν θα έφερνε καμία αλλαγή στον κόσμο. Η τελική του λύση είναι να αποκτήσει τόσο χρήμα ώστε να μην τον επηρεάζει πλέον και να καταφέρει να αντισταθεί στην εξουσία του.
Ο τραπεζίτης καταλήγει ότι η πραγματική λύση για την καταπολέμηση των κοινωνικών θεσμών είναι η προσωπική δύναμη. Για να αντισταθείς στην εξουσία του χρήματος, πρέπει να έχεις τόσο δύναμη και πλούτο που το χρήμα να μην σε αγγίζει πια.
Σημειώσεις από το Βιβλίο και Αντιφάσεις
📌 “Είχα καθαρό μυαλό και ισχυρή θέληση, αυτά είναι τα πραγματικά εργαλεία για να ξεπεράσεις τις κοινωνικές αδικίες.”
📌 “Αναρχισμός είναι η αντίσταση σε κάθε είδους κοινωνικούς συμβιβασμούς και τύπους που καταπιέζουν την ατομική ελευθερία.”
📌 “Η κοινωνική ανισότητα είναι μια φυσική πραγματικότητα, αλλά οι κοινωνικοί θεσμοί που την ενισχύουν μπορούν να καταπολεμηθούν.”
📌 “Το χρήμα είναι ο πιο ισχυρός κοινωνικός θεσμός της εποχής μας. Για να αντισταθείς σε αυτό, πρέπει να το αποκτήσεις σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην σε επηρεάζει.”
📌 “Η ελευθερία είναι το βασικό ζητούμενο για έναν αναρχικό. Αλλά για να τη βρεις, πρέπει να αγωνιστείς με τις δικές σου δυνάμεις.”
Κλείσιμο
Το “Αναρχικός Τραπεζίτης” του Fernando Pessoa είναι ένα έργο που ανατρέπει την ιδέα της καπιταλιστικής κοινωνίας και θέτει σε αμφισβήτηση τη σύνθεση των κοινωνικών θεσμών που καθορίζουν τις ζωές μας. Ο τραπεζίτης της ιστορίας του Pessoa μας καλεί να αναλογιστούμε τις κοινωνικές αδικίες και να απορρίψουμε τα κοινωνικά δεσμά, προσφέροντας μια φιλοσοφία ελευθερίας και αυτονομίας με έντονη κριτική στον ρόλο του χρήματος και της εξουσίας στη σύγχρονη κοινωνία.
📋 Οι σημειώσεις μου :
- …κανένα τυχερό δεν είχα από κούνια, ούτε κοινωνική θέση ή γνωριμίες. Έτυχε μόνο να έχω από τη φύση μου ΚΑΘΑΡΟ_ΜΥΑΛΟ και ΙΣΧΥΡΗ_ΘΕΛΗΣΗ.
- Τι σημαίνει να είσαι ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ? Σημαίνει να αντιστέκεσαι στις αδικίες που πηγάζουν από το γεγονός ότι ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΙΣΟΙ. Τις ΑΔΙΚΙΕΣ της ΦΥΣΗΣ δεν μπορούμε να τις εξαλείψουμε. Τις κοινωνικές αδικίες όμως που προέρχονται από τις κοινωνικές σχέσεις μπορούμε. Παραδέχομαι να είναι κάποιος καλύτερος μου επειδή η φύση του έχει δώσει ορισμένα χαρίσματα. Δεν δέχομαι όμως να είναι κάποιος καλύτερος μου χάρη σε ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ.
- Αναρχισμός είναι η αντίσταση ενάντια σε κάθε είδους κοινωνικούς συμβιβασμούς και τύπους ως επιθυμία και προσπάθεια για τη συνολική κατάργηση τους.
- Το πραγματικό κακό είναι οι κοινωνικοί θεσμοί και συνθήκες που καλύπτουν τα φυσικά δεδομένα ξεκινώντας από την οικογένεια και καταλήγοντας στο χρήμα, τη θρησκεία και το κράτος.
- Τι θέλει ένας αναρχικός? Ελευθερία για τον εαυτό του και για όλους τους άλλους. Θέλει να ελευθερωθεί από την καταπίεση που ασκούν πάνω του οι κοινωνικοί θεσμοί.
- Είμαι υλιστής άρα γιατί να χαραμίσω τη ζωή μου με βάση την ιδιοτέλεια και να προσπαθώ για τους άλλους αντί να την χαρώ για εμένα και μόνο.
- Το χρέος μου απέναντι στην ανθρωπότητα είναι και αυτό ένας #θεσμός.
- Είτε ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως κακός και διεφθαρμένος είτε τον κάνουν οι κοινωνικοί θεσμοί.
- Στον αληθινό αναρχισμό πρέπει ο καθένας να αγωνιστεί για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ με τις δικές του και μόνο δυνάμεις.
- Ο σημαντικότερος θεσμός της εποχής μας είναι το ΧΡΗΜΑ.
- Πως θα νικούσα την εξουσία του χρήματος? Η ευκολότερη λύση ήταν να αποσυρθώ από τη σφαίρα επιρροής του, δηλαδή από τον πολιτισμό και να ζούσα στα βουνά σαν ζώο. Αλλά έτσι θα ήταν σαν να το έβαζα στα πόδια και δεν θα άλλαζε τίποτα στον κόσμο.
- Πως θα το πετύχαινα ? Η μόνη λύση να μην σε επηρεάζει το χρήμα είναι να αποκτήσεις τόσο πολύ που πλέον να μην σε επηρεάζει.
- Ο τρόπος για να πολεμήσεις τους κοινωνικούς θεσμούς είναι να είσαι τόσο ισχυρός και πλούσιος που να μην σε επηρεάζουν.
- Ο καθένας θα πρέπει να απελευθερωθεί μόνος του.
‼️ Κάθε κείμενο παρουσιάζει την προσωπική μου άποψη, τις σημειώσεις, τις γνώσεις και τις σκέψεις μου και εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο εμένα!